مقدمه

روزاسه يک بيماری شايع پوستی در سنين بالاتر است که باعث قرمزی و تورم صورت می شود. گاهی از آن بعنوان آکنه بزرگسالی ياد می کنند. اين بيماری در ابتدا بصورت قرمزی و برافروختگی صورت بطور گذرا در مواقع مختلف خود را نشان می دهد. با گذشت زمان و عدم درمان اين بيماری پيشرفت کرده و به سمت قرمزی پايدار در وسعت صورت تبديل می شود و ممکن است گونه ها، پيشانی، چانه و بينی را هم درگير کند. ندرتاْ اين بيماری قفسه سينه، پشت و گوش ها را درگير می کند. با پيشرفت اين بيماری، بتدريج عروق خونی کوچک و جوش های ظريفی در روی منطقه قرمز رنگ بوجود می آيد. در اين بيماری برخلاف آکنه جوش های سر سياه و سفيد (کومدون) وجود ندارد.

در اوايل بيماری قرمزی صورت ممکن است خودبخود يا در شرايط خاصی بوجود آيد و سپس برطرف شود ولی با گذشت زمان قرمزی پايدار ايجاد می شود و پوست به رنگ طبيعی خود باز نمی گردد. با پيشرفت بيشتر رگهای خونی زير پوست نمايان شده و جوشهای چرکی بوجود می آيند. اگر درمان صورت نگيرد اين بيماری از قرمزی گذرای وسط صورت شروع شده و می تواند به مراحل کاملاْ پيشرفته بيانجامد.

تشخيص
از نظر شکل و دوام ضايعات، روزاسه را به چهار مرحله تقسيم می کنند: ۱- مرحله قرمزی گذرا که بصورت خودبخود و يا تحت تاثير عوامل تشديد کننده بوجود می آيد و برطرف می شود. ۲- قرمزی پايدار که پوست صورت بطور دائمی قرمز است. ۳- روی زمينه قرمزی پايدار صورت جوش های متورم و گاهی چرکی پديدار می شود. ۴- رينوفيما که بصورت بزرگ شدن غدد چربی روی بينی و گونه ها می باشد و بينی و گونه ها بزرگ برجسته و بدشکل می شوند. بخصوص اين بدشکلی و برجستگی ضخيم در نيمه تحتانی بينی واضح است. سه مرحله اول در خانم ها و مرحله چهارم بيشتر در آقايان ديده ميشود.

در نيمی از بيماران روزاسه درگيری چشمی بصورت قرمزی و احساس سوزش در چشم ها ديده می شود که از آن به عنوان التهاب ملتحمه نام می برند. در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جدی پديد آيد.

افراد مستعد به روزاسه

افراد با پوست روشن بخصوص خانم ها در سنين ۳۰ تا ۵۰ سال بيشتر از سايرين مستعد اين بيماری می باشند ولی اين بيماری می تواند مردان و زنان را در تمام سنين حتی در کودکی مبتلا سازد. بدلايل ناشناخته زنان بيش از مردان درگير می شوند. در بعضی موارد روزاسه همراه با شروع يائسگی می باشد. سير بيماری طولانی است و مدت ها بطول می انجامد. در اوائل ممکن است به صورت برافروخته شدن چهره و گلگون شدن گذرا و يا حساسيت شديد به مواد آرايشی خود را نشان دهد. استرس و فشار روحی می توانند باعث شروع برافروختگی شوند.

عوامل تشديد کننده

دليل قطعی بيماری ناشناخته است. بهترين پيشگيری بايد اجتناب از عوامل تشديد کننده باشد.

* از نوشيدنی های داغ (چای)، غذا های تند (مصرف ادويه جات)، نوشيدنی های حاوی کافئین دار و الکلی بايد پرهيز شود.

* نور آفتاب در بيشتر موارد باعث شروع برافروختگی می شود. پس بايد فرد از نور آفتاب محافظت شود که اين محافظت بصورت استفاده از کلاه لبه دار، مصرف ضد آفتاب و دور بودن از معرض آفتاب در ساعات نيمه روز که شدت آفتاب زياد است، می باشد.

* از خاراندن، ماساژ دادن و مالش پوست پرهيز شود.

* ورزش کردن و فعاليت شديد در محيط گرم می تواند باعث شروع برافروختگی شود. پس در يک محيط خنک به ورزش بپردازيد.

* وزش مستقيم باد (پنکه يا کولر) می تواند باعث برافروخته شدن و شدت بيماری شود. بايد از برخورد باد مستقيم اجتناب کرد.

* از مصرف مواد آرايشی و کرم های تحريک کننده پوست بپرهيزيد. اسپری مو به صورت نپاشد.

* در صورت مصرف بعضی داروها و يا خوردن برخی غذاها و يا در شرايطی خاص دچار برافروختگی صورت می شويد آنها را يادداشت کرده و از تماس های بعدی به اين مواد يا موارد پرهيز کنيد.

درمان روزاسه

تشخيص زود هنگام بيماری نخستين قدم در درمان و کنترل بيماری می باشد. مصرف خودسرانه دارو و ترکيباتی که در داروخانه ها بدون نسخه به فروش می رسند می توانند سبب بدتر شدن بيماری شوند. در مراحل اوليه بيماری فرد زياد به بيماری خود واقف نيست و کمتر به دنبال درمان آن می رود. اعلب اين افراد موقعی که به متخصص پوست مراجعه می کنند در مراحل بالاتر بيماری قرار دارند. درمان اين بيماران بصورت ترکيبی از داروهای خوراکی و موضعی می باشد. با شروع درمان بعد از چندين هفته علائم بهبودی ظاهر می گردد.

داروهای موضعی حاوی کورتون برای رفع قرمزی استفاده ميشود ولی نبايد بمدت طولانی مصرف شود يا از کورتون قوی استفاده کرد. چون عوارض ناخواسته کورتون می تواند باعث شدت بيماری گردد. از آنتی بيوتيک موضعی و خوراکی در اين بيماری استفاده ميشود که نتيجه رضايت بخشی دارد. بايد توجه داشت که دارو بيماری را کنترل ميکند ولی آن را ريشه کن نمی کند و بعد از قطع درمان احتمال عود بيماری وجود دارد. بنابراين پس از کنترل کامل بيماری دارو بايد بمدت طولانی تحت نظر پزشک ادامه يابد. بايد از مواردی که باعث شدت بيماری ميشوند اجتناب کرد.

قرمزی پايدار و عروق سطحی مشخص پوست را با ليزر ميتوان درمان نمود. از کرم پودر مناسب که باعث حساسيت و قرمزی نمی شوند، ميتوان برای مخفی کردن قرمزی استفاده کرد. محصولات آرايشی از قبيل صابون، کرم های مرطوب کننده و ضدآفتاب بايد عاری از الکل يا ساير مواد تحريک کننده باشند. مصرف ضدآفتاب بخصوص در روزهای آفتابی ضروری می باشد.

رينوفيما را می توان با عمل جراحی درمان نمود. بافت اضافه را می توان با تيغ جراحی، ليزر و يا کوتر از بين برد. از روش های ديگر درمان با ليزر يا ساييدن پوست برای برطرف کردن ضايعات می توان استفاده کرد.

تشخيص زود هنگام و شروع درمان و رعايت اصول بسيار با اهميت است. در مراحل اوليه روزاسه درمان راحت تر و عوارض پوستی ناچيز و قابل رفع می باشد ولی با پيشرفت بيماری عوارض و ضايعات به درمان خوب جواب نمی دهند و درمان طولانی تر و مشکل تر می گردد.