زگيل

مقدمه

رشد لايه فوقانی پوست (اپيدرم) يا مخاط  بعلت عفونت ويروسی می باشد. از نظر ظاهری زگيل برجسته، زبر و ناصاف است و برنگ های تيره يا هم رنگ پوست، البته بسته به محل آن شکل و رنگ های متنوعی می تواند داشته باشد. زگيل ها بدليل ويروسی بودن شديداْ مسری هستند.

انواع زگيل

*زگيل معمولی. *زگيل کف پا. *زگيل صاف. *زگيل تناسلی.

زگيل معمولی

معمولاْ پشت دست، پا، انگشتان و اطراف ناخن بوجود می آيد. معمولاْ بعد از خراشيدگی و يا هر ضايعه ای که پوست سطحی آسيب ببيند ويروس وارد پوست شده و تکثير پيدا می کند و زگيل را بوجود می آورد.

زگيل کف پا

همانگونه که از نامش پيداست، در کف پا بوجود می آيد و بيشتر بصورت دسته دسته با تعداد زياد ديده ميشود. در کف پا برعکس زگيل معمولی که برجسته هستند اين زگيل ها به طرف عمق رشد می کنند. بر روی زگيل کف پا نقاط تيره رنگی ديده ميشود که همان مويرگ های خونی است که تغذيه زگيل را به عهده دارند و اين می تواند از نظر ظاهری وجه افتراق اين زگيل ها از ميخچه باشد. زگيل های کف پا اغلب دردناک هستند.

زگيل مسطح يا صاف

زگيل های کوچک، سطحی و متعدد هستند. در کودکان بيشتر روی صورت ديده می شوند. در آقايان در محل ريش و در خانم ها ذر ساق پا بيشتر ديده ميشوند که بدليل آسيب سطحی در نتيجه اصلاح کردن و موم انداختن است.

زگيل تناسلی

زگيل های کوچک و معمولاْ مسطح در ناحيه تناسلی هستند. سطح آنها زبر نيست و صاف ديده ميشود. در خانم ها اين زگيل ها ممکن است داخل مهبل يا گردن رحم، فرشيت يا قسمت مو دار را درگير کنند. در آقايان اين زگيل ها ممکن است آلت، بيضه و يا اطراف را درگير کنند. در هر دو جنس ممکن است زگيل در اطراف مقعد، و حتی راست روده ديده شود. اگر زگيل در اطراف مهبل وجود داشته باشد بايد از نظر درگيری گردن رحم و اگر اطراف مقعد وجود داشته باشد از نظر درگيری راست روده فرد مورد معاينه قرار گيرد. زگيل های تناسلی ميتوانند داخل دهان، حلق و حنجره نيز گسترش يابند. بنظر می رسد زگيل های گردن رحم با سرطان گردن رحم رابطه داشته باشد.

علت ابتلا به زگيل

زگيل می تواند از شخصی به شخص ديگر از طريق تماس مستقيم و يا بوسيله وسايل آلوده منتقل شود. زمان ورود ويروس تا ايجاد زگيل می تواند چندين ماه باشد. خطر سرايت زگيل های تناسلی بيشتر از ديگر زگيل ها است. اگر فردی زگيل تناسلی دارد بايد همسر وی از نظر درگيری زگيل مورد بررسی قرار گيرد. برای ورود ويروس زگيل نياز است که پوست آسيب ببيند و اين آسيب می تواند خراش خيلی سطحی باشد که مورد توجه قرار نگيرد. کودکانی که ناخن خود را ميجوند بيشتر دچار زگيل اطراف ناخن ميشوند. افرادی که سيستم ايمنی ضعيفی دارند از جمله بيماران ديابتی يا افرادی که عضو پيوندی دارند بيشتر از افراد سالم دچار زگيل ميشوند.

آيا زگيل نياز به درمان دارد؟

در کودکان، معمولاْ زگيل بدون درمان و پس از طی دوره ای چند ماهه تا چند ساله ناپديد می شود ولی چون احتمال گسترش زگيل به نواحی ديگر و يا انتقال به افراد ديگر دارد بايد درمان صورت گيرد. در مواقعی که زگيل دردناک باشد و يا اطراف ناخن باشد که احتمال صدمه به ناخن می رود هر چه سريعتر بايد درمان انجام گيرد. در زگيل های تناسلی چون خطر ابتلا به سرطان وجود دارد درمان بايد بلافاصله انجام شود. در خانم ها با در گيری گردن رحم نه تنها بايد سريعاْ زگيل را درمان نمود بلکه بايد بعد از درمان بطور منظم آزمايش پاپ اسمير انجام گيرد.

درمان

بسته به سن بيمار، نوع و محل زگيل درمانهای متنوعی وجود دارد. زگيل های معمولی در کودکان را می توان با استفاده از داروی ساليسيليک اسيد با غلظت کمتر از شش در صد بطور روزانه درمان کرد. در اين روش مصرف دارو تا مدتها نياز است تا زگيل بطور کامل از بين برود. در بزرگترها می توان از کوتر (سوزاندن) و يا کرايو (يخ درمانی) استفاده نمود. احتمال ايجاد جوشگاه در محل زگيل بعد از کوتر بيشتر از کرايو می باشد. ليزر راه ديگر درمان زگيل است ولی هزينه زيادی را می طلبد.

زگيل های مسطح چون متعدد هستند گرچه به درمان خوب جواب می دهند ولی نياز به توجه بيشتری دارند. اين گونه زگيل ها با مصرف يک کراتوليتيک (لايه بردار) مانند ترتينوئين و يا اسيد ساليسيليک درمان ميشوند.

زگيل های کف پا به درمان مقاومند چون معمولاْ عمق زيادی دارند. و درمان بايد تا مدتها استعمال شود. مصرف چسب های ضد زگيل و داروهای ساختگی حاوی اسيد ساليسيليک بطور مکرر می توانند اين زگيل ها را از بين ببرند. کرايو و کوتر راه های ديگر درمان هستند که در مورد کوتر چون احتمال بوجود آمدن جوشگاه وجود دارد بايد با احتياط عمل شود. درمان با ليزر گرچه موفقيت آميز است ولی مستلزم هزينه زيادی است و مقرون به صرفه نيست.

زگيل های تناسلی نياز به دقت بيشتری جهت درمان است. تمام زگيل ها بايد به دقت شناسائی و مورد درمان قرار گيرند. استفاده از کرايو يکی از راه های درمانی معقول در اين ناحيه می باشد. در زگيل هائی که در قسمت پوست اين ناحيه می باشند می توان از کوتر با احتياط استفاده کرد. مصرف دارو مانند پودوفيلين تحت نظر پزشک می تواند زگيل های اين ناحيه را از بين ببرد.

از داروهای محرک سيستم ايمنی بصورت خوراکی و يا موضعی برای درمان زگيل می توان کمک جست. اين داروها بطور موضعی يا سيستميک سيستم ايمنی را تحريک می کنند و اين سيستم ايمنی است که زگيل ها را از بين می برد. زگيل گرچه به درمان مقاوم است و درمان آن نياز به حوصله و پيگيری درمان دارد ولی قابل درمان است.

چرا زگيل عود می کند؟

چون زگيل يک عامل ويروسی دارد و ويروس توانائی تکثير زيادی دارد و قبل از مشاهده زگيل، ويروس می تواند سلولهای بنظر سالم اطراف خود را درگير کرده باشد لذا بعد از درمان زگيل های موجود، سلول های آلوده می توانند رشد کنند و زگيل جديدی را بوجود آورند. برای جلوگيری از گسترش زگيل بايد زگيل های بوجود آمده را با سرعت درمان نمود تا ويروس توانائی آلوده کردن ديگر سلول ها را از دست بدهد. بايد توجه داشت که بعد از هر درمان زگيل می تواند عود داشته باشد. و گاهی نياز است که چند روش درمانی برای درمان و پيشگيری از عود بکار گرفت.